Mehmed Said, doğduğu sene içinde babası vefat ettiğinden yetim olarak büyüdü. Öğrenimini Diyarbakır’da tamamladı ve Arapça ve Farsça öğrendikten sonra Fransızca öğrenmeye başladı. Tahsilini tamamladıktan sonra 1849 yılında Diyarbakır tahrirat kaleminde memurluğa başladı. Said Paşa, idarecilikteki üstün kudreti ve dürüst karakteri ile hükümetin dikkatini çekti ve çeşitli görevlere getirildi. Mamuretülaziz (Elâzığ), Maraş, Mardin, Muş ve Siirt gibi çeşitli yerlerde mutasarrıflık görevlerinde bulundu.
1881 yılında emekliye ayrılan Said Paşa, bu dönemden sonra sadece okuyup yazmakla ve özellikle tarih yazmakla meşgul oldu. Ancak 1888’de İkinci Abdülhamid’in kendisine Rumeli Beylerbeyi rütbesi vermesinin ardından tekrar Muş Mutasarrıflığına atandı. Daha sonra Mardin mutasarrıflığına getirildi ve bu görevdeyken hayatını kaybetti.
Said Paşa, kültürel anlamda da oldukça donanımlı bir kişiydi. Arapça ve Farsça gibi dilleri bilen Said Paşa, müstakim ve afif bir karaktere sahipti. Şairlik yönü de bulunan Said Paşa’nın “Müstakim ol Hazret-i Allah utandırmaz seni” nakaratlı manzumesi, iffet ve istikamete olan bağlılığını gösterir nitelikteydi.
Said Paşa’nın ismini taşıyan konak olan Sait Paşa Konağı, Diyarbakır Merkez, Sait Paşa Mahallesinde yer alır. Bu konak, ünlü şair Süleyman Nazif’in babası olan Said Paşa tarafından ikametgâh amacıyla yapılmıştır. İki bölümden oluşan konak, mimari açıdan da önemli bir yapıdır ve çeşitli motiflerle süslenmiştir.
Diyarbakırlı Said Paşa, hem idari alanda hem de kültürel alanda önemli bir iz bırakan bir şahsiyetti ve eserleriyle Diyarbakır’ın tarihine katkı sağlamıştır.
ESERLERİ:
TARİH: Mir’at-ül İber (genel tarih, 10 cilt, 9 cildi basıldı, el yazması olan son cildi de Müze Kütüphanesine oğulları tarafından hediye edilmiştir), Diyarbekir Tarihi (1302 tarihli Diyarbekir Sâlnâmesi’nin ikinci kısmını teşkil eden 144 sayfalık bir ilâvedir. Said Paşa bu eserinde başlangıçtan Osmanlı fethine kadar olan Diyarbekir tarihçesini özet olarak yazmıştır).
DİYARBAKIR HABERLERİ
27 Ağustos 2025DİYARBAKIR HABERLERİ
27 Ağustos 2025DİYARBAKIR HABERLERİ
27 Ağustos 2025DİYARBAKIR HABERLERİ
27 Ağustos 2025DİYARBAKIR HABERLERİ
27 Ağustos 2025DİYARBAKIR HABERLERİ
27 Ağustos 2025EKONOMİ
27 Ağustos 2025