0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Diyarbakır’da üç yıl üç ay boyunca valilik görevini yürüten Esad Muslih Paşa, 1267/1850 yılında Diyarbekir’de vefat etmiştir. Cenazesi, Kale Camii’nin yanındaki kabristana defnedilmiş ve Sahabeler Türbesi’nin revağında gömülmüştür.

Esad Muslih Paşa, sadece bir devlet adamı değil, aynı zamanda bir alim, şair ve hattat olarak da tanınmıştır. Mezarı, Sahabeler Türbesi’ni “L” şeklinde çevreleyen revaklı bölümde kuzeyde bulunmaktadır. Üzerinde bulunan kitabe, on altı satırlık celi ta’lik hatla kabartma tekniğinde yazılmıştır.

Kitabe metninde, Esad Muslih Paşa’nın hayatı ve şahsiyeti hakkında önemli bilgiler yer almaktadır. Ayrıca, Paşa’nın ölümünden sonra oğlu Yusuf Sıddık tarafından yazılan kitabe, 20 Rebiülevvel 1267/23 Ocak 1851 tarihinde kaleme alınmıştır.

Esad Muslih Paşa’nın mezarı, Osmanlı’nın geçmişine ışık tutan önemli bir tarihi eser olarak Diyarbakır’da korunmaktadır.

Kitabenin metni şöyledir;

Huvel halakul baki

Sahibi-i seyfu kalem, âlimü şeyhü’l vüzerâ

İbn-i müfti-i Ayaş hazret-i Es’ad Pâşâ

Mahlası “Muhlis” olup şâ’ir ve mâhir idi kim

Süheni gevher-i nâyâb idi beyne’ş-şu’arâ

Emr-i şâhâne ile vardığı mansıblarda

Hükm-i kanun ile eyler idi emrin icrâ

Mansıb-ı âharı çün hıtta-i Kürdistân olub

Neşr-i adl ile ahâliden alır idi du’â

Yetmişi ö’mrü tecavüz idecek Ămid’de

İrci’i emri erip eyledi azm-i ukba

Herkesin âlem-i fânide ser-encâmı budur.

Çeşm-i-i’rfan ile bak bir pula değmez dünya

Dîde hûnâbe feşân sĭne pür âteş olarak

Pederin mevti için şii’r eder idim imlâ

Dedi tarihini NUSRET ederek hakk’a niyaz

Ki ola kasr-ı cinân merkez-i Es’ad Pâşâ

Nemakahu el-fakir Yusuf Sıddik

Mahdûmu merhûm müşârünileyh

Fi 20 Rebiülevvel sene 1267

Anlamı: Kalem ve kılıç sahibi, âlim ve vezirlerin şahı, Ayaş müftüsünün oğlu Esat Paşa hazretleri, lakabı “Muhlis”tir ve maharetli bir şairdir. Sözü (şiiri) şairler  arasında eşsiz idi. Mükemmel buyruklarıyla ulaştığı derecelerde adaleti yaymakla halktan dua alırdı. Son rütbesi hatayi-i Kürdistan olup. Kanun hükümleri onun emrini yerine getirirdi. Amid’de yetmişi aşacak değerli emir gelip niyet etti ahirete. Herkesin geçici dünyada macerası budur. Bir pula değmez dünya. Kanlı gözyaşları akıtan gözlerle ve yanık bağırla, ayın elimden bir daha dönmemecesine gitmesine ağıt yakardım. Allah’a yalvarıp tarih düştü NUSRET deyip, ki olsun cennet bahçeleri merkezi Esad Paşa. Bu kitabe merhumun oğlu Yusuf Sıddık tarafından 20 Rebiülevvel 1267/ 23 Ocak 1851’de yazılmıştır.