0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Osmanlı devletinin adliye teşkilatı 1879 yılında yapılan bir dizi ıslahatla büyük bir dönüşüm yaşadı. Adliye Nezareti’nin ilk teşkilat kanunu, nizamiye mahkemelerinin teşkilat kanunu, hem hukuk hem de ceza muhakemât usulleri kanunu bu yıl çıkarıldı.
Teşkilat-ı Mehâkim Kanunu’nun tesis ettiği kurumlardan biri Adliye Müfettişliği idi.Adliye müfettişleri, adalet işlerinin düzgün yürümesi için mahkemelerin işleyişlerini teftişle mükellef, nezaretin takriri üzerine bizzat padişahın iradesiyle atanan, kanunlara vâkıf ve güvenilir olması beklenen, gezici memurlardır. Geziciydiler, çünkü senenin on ayını teftişte geçirmeleri ve merkezde ancak bir ay kalmaları isteniyordu.
Adliye ıslahatı 1879’da ilk defa sadrazam olan Said Paşa’nın eseriydi. Adliye müfettişliği kurumu büyük ihtimalle İngilizlerin reform baskısıyla Osmanlı mahkemelerinin işleyişini denetleyecek Avrupalı müfettişler önermesine karşı aceleyle ihdas edilmişti. Zamanın Adliye Nazırı Ahmed Cevdet Paşa bu dönemde tercümeler yoluyla Fransa’dan alınan yeni usulün bizim halimize uymadığını, bu acele ıslahatın yanlışlarla dolu olduğunu, adli işlerde istihdam olunmamış binlerce adamın adliye memurları silkine ithal edildiğini, bunun da her tarafta mülkiye memurlarının şikayetlerine yol açtığını yıllar sonra Tezâkir’de yazacaktır.Ferid Bey de müfettiş olarak adliye silkine dahil edilerek Anadolu’ya müfettiş olarak gönderilenlerden biridir. Gerçi 1875’te Hersek İhtilali’nin tahkiki için teşekkül eden mahkeme-i fevkalade fahri baş kitabetinde bulunmuştu. Ancak önceki ve sonraki görevleri tamamen mülkiyeyle ilgiliydi. Diyarbekir’e gelmeden önce son olarak Bulgaristan fevkalade komiser muavinliğinde bulunmuştu. O zamanlar Malatya, Mardin ve Siirt sancaklarını da içeren Diyarbekir vilayetine Eylül 1879’da Adliye Müfettişi sıfatıyla gönderilen Ferid Bey, bölgede on altı ay adli işleyişin en yetkili memuru olacaktır.( Kaynak:Abdulhamit Kırmızı)