0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

1869 seneli tahrirde Diyarbakır’da 26 değirmen, 6 pirinç dingi, 24 bulgur dingi, 36 fırın, 9 böceklik, 149 tarla, 22 kavaklık olduğu belirtilmektedir .Şeftali’ye XIX. yüzyılın ikinci yarısında sadece Diyarbakır’da rastlanıldığı bildirilirken, üretim durumu hakkında bilgi verilmemektedir
1937’de Diyarbakır tarımı hakkında Usmen adlı yazar şöyle bildirmektedir; “Diyarbekir ili içerisinde hububattan buğday, arpa, mısır,darı, pirinç ve nakliyattan nohut, mercimek, burçak, sınai nebatat da pamuk ve susam ekilir. Pamukculuk il için büyük bir istikbal vaat etmektedir. Diyarbekir buğdayları cins itibari ile çok iyidir, İtalyan makarnalarının yapıldığı buğday cinsi, Diyarbekir’de bulunmuş ve İtalya’ya götürülmüştür”. 1937 yıllarına ait kitabında yazar ayrıca İl içinde geniş miktarda meyve ağaçlarının bulunduğunu, bu ağaçlardan başlıcalarını ceviz, badem, dut ve şeftali olduğunu belirtmiştir. Bununla birlikte fıstık ekimine de önem verilerek dağlardaki menengiç denilen sakız ağaçlarına fıstık aşılanmasının yapıldığının da altını çizmiştir. Yazar ayrıca, sebzeciliğin ancak mahalli ihtiyaçları karşılayacak kadar olduğunu, İstasyon semti boyunda ve bağlar denilen yerde üzüm bağlarının bulunduğunu. Eğil İlçesinde geniş üzüm bahçelerinin, Ergani’de geniş üzüm bağlarını olduğunu ifade etmiştir.
Yazar dönemin pirinç durumu hakkında da şunları söylemiştir; “İlde pirinç ekimi çok önemli bir yer tutar. Diyarbekir pirinçleri artım ve tat itibari ile çok yüksek bir derecededir. Karakılçık, akkılçık, kırmızı kılçık denen üç cins çeltik vardır. Karakılçık cinsinin taneleri ufak,yuvarlak ve serttir. Başağından güç ayrılır. Akkılçığın taneleri ise büyük ve uzundur. Bu pirinç daha çok tutulur ve diğerlerinden daha güzeldir. Fiyat itibarile de farklıdır. Kırmızı kılçık ise açık kırmızı renkte olup bugün hemen hemen ekilmemektedir. Merkez, Silvan, Bismil, Lice ve Kulp ilçelerinde pirinç ekilir. İlin en güzel pirinçleri Karacadağda yetişen pirinçlerdir”.
1949 yıllarında Diyarbakır tarımı ile ilgili gözlemlerini bildiren Cahit Beğenç adlı yazar şunları bildirmiştir; başlıca ihraç maddeleri yağ, yapak, canlı hayvan, çeltik, hububat ,bakliyat, hayvan derileri, mazı,kitre, badem ve ceviz içidir. İl’de büyük miktarda çeltik istihsali yapılmaktadır. Senelik 5 milyon kilo bir istihsal mevcuttur. Çeltikler kısmen Diyarbakır’da DİNK tabir edilen imalathanelerde pirinç yapılmakta ve kısmen de İstanbul’a sevk edilmektedir. Diyarbakır pirinçleri pilavlıktır. Evsaf ve nefaseti itibariyle yüksektir (Kaynak:Doç.Dr. Talip ATALAY)